A. SAYI

1. Rakam

Sayıları yazmaya yarayan sembollere rakam denir.

2. Sayı

Rakamların çokluk belirten ifadesine sayı denir.abc sayısı a, b, c rakamlarından oluşmuştur.

B. SAYI KÜMELERİ

1. Sayma Sayıları

{1, 2, 3, 4, ... , n , ...} kümesinin her bir elemanına sayma sayısı denir.

2. Doğal Sayılar

={0, 1, 2, 3, 4, ... , n , ...} kümesinin her bir elemanına doğal sayı denir.

3. Pozitif Doğal Sayılar

= {1, 2, 3, 4, ... , n , ...} kümesinin her bir elemanına pozitif doğal sayı denir.

4. Tam Sayılar

= {... , – n , ... – 3, – 2, – 1, 0, 1, 2, 3, ... , n , ...} kümesinin her bir elemanına tam sayı denir.

Tam sayılar kümesi; negatif tam sayılar kümesi : , pozitif tam sayılar kümesi : ve sıfırı eleman kabul eden : {0} kümenin birleşim kümesidir.

Buna göre,dır.

5. Rasyonal Sayılar

a ve b birer tam sayı ve b ¹ 0 olmak koşuluyla biçiminde yazılabilen sayılara rasyonel sayılar denir.

biçiminde gösterilir.


6. İrrasyonel Sayılar

Virgülden sonraki kısmı tahmin edilemeyen sayılara irrasyonel sayılar denir. İrrasyonel sayılar kümesi ile gösterilir.

Buna göre kümesinin elemanları seklinde gösterilemez.

(a, b Î ve b ¹ 0)

sayıları birer irrasyonel sayıdır.

7. Reel (Gerçel) Sayılar

Rasyonel sayılar kümesiyle irrasyonel sayılar kü-mesinin birleşimi olan kümeye reel (gerçel) sayılar kümesi denir.

biçiminde gösterilir.

8. Karmaşık (Kompleks) Sayılar

kümesinin her bir elemanına karmaşık sayı denir.

C. SAYI ÇEŞİTLERİ

1. Çift Sayı

olmak koşuluyla 2n ifadesi ile belirtilen tam sayılara çift sayı denir.

Ç = {... , – 2n , ... , – 4, – 2, 0, 2, 4, ... , 2n , ...}

biçiminde gösterilir.

2. Tek Sayı

olmak koşuluyla 2n + 1 ifadesi ile belirtilen tam sayılara tek sayı denir.

T = {... , – (2n – 1), ... , – 3, – 1, 1, 3, ... , (2n – 1), ...} biçiminde gösterilir.

	İki tek sayının toplamı ve farkı çift sayı, çarpımı tek sayıdır. T bir tek sayı olmak üzere, T + T toplamı çift, T – T farkı çift, T × T çarpımı tek sayıdır.
	İki çift sayının toplamı, farkı ve çarpımı çift sayıdır. Ç bir çift sayı olmak üzere, Ç + Ç toplamı çift, Ç – Ç farkı çift, Ç × Ç çarpımı çift sayıdır.
	Bir tek sayı ile bir çift sayının toplamı ve farkı tek sayı çarpımı çift sayıdır. T bir tek sayı ve Ç bir çift sayı olmak üzere, T + Ç toplamı tek, Ç + T toplamı tek, T – Ç farkı tek, Ç – T farkı tek, T × Ç çarpımı çift sayıdır.
	Tam sayılar kümesinde, bir çarpımın sonucu çift ise, çarpanlardan en az biri çift sayıdır.
	Tam sayılar kümesinde, bir çarpımın sonucu tek ise, çarpanlardan her biri tek sayıdır.
	Çift sayıların tüm pozitif tam kuvvetleri yine bir çift sayıdır. Buna göre, n pozitif tam sayı ve Ç bir çift sayı olmak üzere, Çn nin sonucu daima çift sayıdır.
	Tek sayıların tüm doğal sayı kuvvetleri yine bir tek sayıdır. Buna göre, n bir doğal sayı ve T bir tek sayı olmak üzere, Tn nin sonucu daima tek sayıdır.

• Tek sayılar ve çift sayılar tam sayılardan oluşur.

• Hem tek hem de çift olan bir sayı yoktur.

• Sıfır (0) çift sayıdır.

• a, b negatif sayılardır.

• c, d pozitif sayılardır.

• İki pozitif sayının toplamı pozitiftir. (c + d > 0)

• İki negatif sayının toplamı negatiftir. (a + b < 0)

• Çıkarma işleminde eksilen çıkandan büyük ise sonuç (fark) pozitif, eksilen çıkandan küçük ise fark negatif olur.

• m – n ifadesinde m eksilen, n çıkandır.

• Zıt işaretli iki sayıyı toplamak için; işaretine bakılmaksızın büyük sayıdan küçük sayı çıkarılır ve büyük sayının işareti sonuca verilir.

• Aynı işaretli iki sayının çarpımı (ya da bölümü) pozitiftir.

• Zıt işaretli iki sayının toplamı; negatif, pozitif veya sıfırdır.

• Zıt işaretli iki sayının çarpımı (ya da bölümü) negatiftir.

• Pozitif sayının bütün kuvvetleri pozitiftir.

• Negatif sayının tek kuvvetleri negatif, çift kuvvetleri pozitiftir.

• En küçük asal sayı 2 dir. 2 den başka çift asal sayı yoktur.

• Asal sayıların çarpımı asal değildir.

5. Aralarında Asal

En az biri sıfırdan farklı en az iki , ortak bölenlerin eb büyüğü 1 olan tam sayılara aralarında asal sayılar denir.

a ile b aralarında asal ise, oranı en sade biçimdedir.


D. ARDIŞIK SAYILAR

Belirli bir kurala göre art arda gelen sayı dizilerine ardışık sayılar denir.

n bir tam sayı olmak üzere,

• Ardışık dört tam sayı sırasıyla; n, n + 1, n + 2, n + 3 tür.

• Ardışık dört çift sayı sırasıyla; 2n, 2n + 2, 2n + 4, 2n + 6 dır.

• Ardışık dört tek sayı sırasıyla; 2n + 1, 2n + 3, 2n + 5, 2n + 7 dir.

• Üçün katı olan ardışık dört tam sayı sırasıyla; 3n, 3n + 3, 3n + 6, 3n + 9 dur.

• Ardışık sayma sayılarının toplamı
  

• Ardışık çift doğal sayıların toplamı
  2 + 4 + 6 + ... + (2n) = n(n + 1)

• Ardışık tek doğal sayıların toplamı
  1 + 3 + 5 + ... + (2n – 1) = n²

• Artış miktarı eşit olan ardışık tam sayıların toplamı

r : İlk terim

n : Son terim

x : Artış miktarı olmak üzere,

olur.