Untitled Document
Kamu Maliyesi Teorisi -1
Hem tüketimleri açısından rekabete açık, hem de fiyat ödemeyenlerin faydadan
yoksun bırakılması mümkün olmasına rağmen üretim, piyasanın yanında devlet eliyle
de gerçekleştirilen mal ve hizmetler:
Özel mallar.
Bölünebilen malların üretiminin özel ekonomiye bölünemez malların üretiminin
ise devlete bırakılmasını öneren maliyeci :
Paul samuelson
Sermayesinin en az %15, en çok %50'si bir kit e ait olan kuruluşa verilen
ad:
İştirak
Sermayesinin en az %50'si bir kit e ait olan kuruluşa verilen ad:
Bağlı ortaklık
Maliye biliminin ilgilendiği konular:
Kamu harcamaları.
Kamu gelirleri.
Devlet borçlanması.
Devlet bütçesi.
Toplumsal ihtiyaçlarla ilgili hususlar:
Toplumsal ihtiyaçların giderilmesinde kullanılan finansman kaynağı kamusal gelirlerdir.
Dar anlamda kamu harcaması tanımlamasına dahil olan kurum ve kuruluşların
harcamasına örnek:
Belediyelerin harcaması.
Ekonomide tabii nizamın var olduğunu ilk defa iddia eden ve yalnızca tarımdan
(topraktan) vergi alınmasını söyleyen iktisadi-mali görüş :
Fizyokratlar.
Ekonomide var olduğu kabul edilen tabii nizamın insanların kişisel hareket
serbestisinden doğduğunu iddia eden görüş veya kişi :
A.smitih.
Devletin, geleneksel fonksiyonlarının yanında, özet kesimin çeşitli sebeplerle
yeterli olamadığı alanlarda, tamamlayıcı bir fonksiyon ifa etmek üzere, faaliyette
bulunması gerektiğini yaklaşım ileri süren yaklaşım:
İktisadi rasyonalite yaklaşımı.
Her arz kendi talebini doğur tezini iddia eden:
B. Say.
Her arz kendi talebini doğur tezini iddia eden teorideki adı :
Mahreçler yasası (say yasası).
Devlet piyasada üretilmesi mümkün olmayan mal ve hizmetleri üretmelidir
tezini ileri süren :
A.p. Samuelson
Fiyat mekanizmasının tek başına optimum kaynak dağılımını gerçekleştiremeyeceğini
iddia eden ve bundan dolayı da devletin ekonomide üretim yapan bir aktör olarak
faaliyette bulunmasını isteyen kişi :
R.a. Musgrave.
Ekonomik kalkınmayı gerçekleştirmek, ekonomik istikrarı sağlamak ve gelir
dağılımını daha adil hale getirmek için devletin ekonomik alanda faaliyette
bulunmasının gerektiğini savunan yaklaşım :
Müdahaleci yaklaşım.
Devlet faaliyetlerinin hukuki ve idari bakış açısından incelenmesini içeren
yaklaşım:
Kurumsal yaklaşım.
Fonksiyonel maliye ile ilgili olup, her devlet faaliyetinin, milli geliri
azaltıcı veya arttırıcı etkilerini inceleyen yaklaşım :
Gelir yaklaşımı.
Diplomasi ne tür mal ve hizmettir?
Bölünemez mal.
Faydasından kimsenin yoksun kalmadığı ve toplumsal ihtiyaçların giderilmesi
için üretilen mal ve hizmetlere verilen ad:
kollektif mal.
Tüketicisine özel yarar sağladığı halde topluma damarjinal yarar sağlayan mal
ve hizmetlere verilen ad:yarı kamusal mal.
Geniş anlamda kamu harcaması tanımına dahil edilebilen kamu kurum ve kuruluşların
harcaması :
Devlet ve diğer kamu tüzel kişilerinin.
Harcaması dar anlamda kamu harcaması olan kuruluşlar:
İl özel idaresinin.
Belediyelerin.
Devletin.
Köy.
Bir harcamanın kamu harcaması olabilmesi için şartlar:
Kamu makamlarınca yapılması.
Toplumsal ihtiyaçlar için yapılması.
Belirli usullere göre yapılması.
Parasal harcama olması.
Sanayileşmeden dolayı devlet faaliyetlerinin artması nedeniyle kamu harcamalarının
arttığını iddia eden:
Adolf wagner.
Sanayileşmenin yanında savaşın da kamu harcamasının artmasında bir etken
olduğunu iddia eden maliyeci :
Henry carter adams.
Kamu harcamasının sürekli arttığı tezini kabul eden, ancak bu artışın nedenini
savaş ve savaşa ilişkin nedenlerdir, diye açıklayan maliyeci :
Francesco nitti.
Bir ülke ekonomisinin gelişim sürecini tamamlamasına bağlı olarak kamu harcamalannın
bileşiminin eğitim ve sağlık harcamaları ile diğer sosyal harcamalar lehine
değiştiğini iddia eden maliyeci :
R. Musgrave.
Kamu harcamalannın sürekli ve düzenli bir artış seyri izlemediği, savaş
ve savaşa ilişkin nedenlerden dolayı kamu harcamasının arttığını iddia eden
maliyeci :
R. Musgrave.
Kamu giderlerinin artışına ekonomik gelişme ve bu gelişmenin temini için
devletin üstlenmiş olduğu rolün önemli okluğunu iddia eden maliyeci :
Rostov.
Vergilemeden sağlanan marjinal liranın harcanmasının yaratacağı sosyal fayda
ile mükellefe olan maliyetinin eşitlenmesi suretiyle sosyal refahın kamu harcamaları
yoluyla maksimize edilmesi gerektiği söyleyen :
Piqou.
Bürokrasinin kamu harcamalarının artışına neden olduğunu söyleyen maliyeci
:
P. A. Samuelson.
Kamu harcamalarının büyüklüğünün gsmh'nin %25'ini geçmemesi gerektiğini
belirten maliyeci :
C. Clark.
Sıçrama tezi kime ait bir teoridir?
Peacocak-vviesemann.
Peacocak-wiesemann adlı maliyecilerin savaş zamanında kamu harcamalan artışını
anormal şekilde arttığını vurguladığı teoriye verilen ad:
Sıçrama tezi.
Sıçrama tezine göre kamu harcaması savaş sona erse dahî eski seviyesine hiçbir
zaman geri inmez. Bunun iki temel nedeni bulunup: birincisi vergi yükünün artmasıdır.
İkincisi savaş sonrasında da kamu harcamalarına devame dilmesi gerektiğidir
Kamu maliyesi ile ilgili konuları ekonomik açıdan inceleyip, kaynak dağılımı
ve kaynak kullanımında etkinlik ve alternatif maliyetler bakımından kamu faaliyetlerinin
ekonomik analizini kapsayan kamu maliyesi ile ilgili yaklaşım :
Yapısal yaklaşım
Devlet tarafından bedelsiz olarak toplumun özel nitelikli gruplarına sunulan
ve finansmanı vergilerle sağlanan veya piyasa fiyatının altında pazarlanan mal
ve hizmetlere verilen ad:
Erdemli mal ve hizmetler
Tüketicinin hoşnut kaldığı bir ürün nedeniyle, çevresine olumlu tanıtımda
bulunması ile ifade edilen dışsallık tipi:
Tüketiciden üreticiye dışsallık
Kamu harcamalarının sürekli artış kanununu ileri süren ekonomist :
A. Wagner
|